Kết quả tìm cho từ Kim
KIM:rel inter pron cái gì? [m] ko ai? [f] kā người nữ nào? [nt] kam vật gì? --kāraṇā [ad] với lý do gì --vādī [a] cố chấp ý kiến nào?
Kiṁ,[nt.of rel.pron.ka] 1.as nt.subst.what? sotānaṁ kiṁ nivāraṇaṁ what is the obstruction? Sn.1032; kiṁ tava patthanāya what is it about your wish,i.e.what good is your wish? VvA.226; kim idaṁ this is what,that is why,therefore,PvA.11; often with su in dubitative question:kiṁ sū’dha vittaṁ purisassa seṭṭhaṁ what,then,is the best treasure of man in this world? Sn.181; or with nu:kiṁ nu kho what is it then (in series evañ nu kho,na nu kho,kathaṁ nu kho) Nd2 186.-- Gen.kissa of what? Pv.I,91; II,940 (=kīdisassa) and in kissa hetu on the ground of what i.e.why? Sn.1131; Pv.II,81 (=kiṁ nimittaṁ).-- Instr.kena by what or how is it that:kena ssu nivuto loko Sn.1032.-- Acc.kiṁ:kiṁ kāhasi what will you do? Sn.428; kiṁ āgamma kiṁ ārabbha on what grounds & for what reason? D.I,13,14,etc.; kiṁ nissita to what purpose Sn.1043.-- Loc.,kismiṁ in what or what about:kismiṁ vivādo “what is the quarrel about?” D.I,237; or kimhi,e.g.kimhi sikkhamāno in what instructed? D.II,241 (corresponds to ettha=in this).The ṁ of kiṁ in Sandhi is either elided or contracted or undergoes the usual Sandhi changes; ki ha=kiṁ ha KhA 78,kissa=kiṁ assa Sn.1032; kīdisa (q.v.)=kiṁ disa; kiñci (see below)=kiṁ cid; kiṁ va a little:see kittaka.-- 2.as interr.particle,introducing a question=Lat.nonne,Gr.a)/n:kiṁ idāni pi dinne te labheyyuṁ? “Will they receive that which is given now?” PvA.22.So as disjunctive particle in comb.with udāhu (whether-or):kiṁ-udāhu what (about this) ...or is it (otherwise),is it so ...or is it not so? (cp.pόteron-h)/,Lat.utrum-an):kim imasmiṁ attabhāve pitaraṁ pucchasi udāhu atīte? “do you enquire about your father in this existence,or in a past one?” PvA.38; kiṁ nakkhattaṁ kīḷissasi udāhu bhatiṁ karissasi? “Will you take a holiday or will you work?” VvA.63.-- Very often modified and intensified by other exhortative particles:kiṁ aññatra (with Abl.) unless (by),except for Sn.206 (see aññatra) kin nu kho why,but why,why in the world? D.II,131; J.II,159; DhA II.91.As kimo in kimo nu why then? J.III,373; V,479 (=kim eva); kimu Sdhp.137; kim pana=nonne:kim pana bhante addasa? “Have you not seen?” D.II,132; kim pana tvaṁ maññasi what then do you think=do you not think then,that? ...J.I,171; kim aṅga how much more or less,i.e.far more,or far less Miln.274 as kim aṅga pana why then? M.III,181; Miln.23; Vism.233; kin ti how then? D.II,74; kin ti te sutaṁ have you not heard? D.I,104; kintikaro= kathaṅkaro q.v.; kiñca (cp.kiñcâpi under kiñci)= num-que,nonne; is it not that,rather J.I,135 (expld in c.by garahatte ca anuggahatthe nipāto).-- kiñci in comb.with yaṁ or yad:whatever; in other combn positive:some,neg.:na kiñci nothing; yad atthi kiñci whatever there is of ...Sn.231; n’atthi kiñci there is nothing:see under atthi and kiñcana; kiñci n’atthi loke there is nothing in this world ...Sn.1122.‹-› kiñcâpi whatever,however much:kiñcâpi te tattha yatā caranti “however much they endeavour in this” Sn.1080; J.I,147; It.114; KhA 187,190.Same as disjunctive conjunction with foll.pana:(=Lat.quamvis) kiñcâpi hi . . . pana although ...yet DhA.I,391; kiñcâpi with pot....atha kho although-yet; it may be that --but S.I,72.-- 3.In composition (°-) often implying doubt,uncertainty (“what is it,that is so & so?”),or expressing strangeness (:doubtful likeness),e.g.kinnara a kind of man (but not sure about it),a half-man; kimpakka odd-looking or doubtful (poisonous) fruit; kimpurisa a strange man (doubtful whether man or beast); cp.kiṁsuka.
--akkhāyin preaching what? in conn.with kiṁ vādin saying what? i.e.holding what views? A.I,62; --atthaṁ for what purpose J.I,279.--atthiya to what purpose J.IV,239; Miln.19; VvA.230; to any purpose,of any use S.V,171; --abhiñña having what name? J.VI,126.--kara doing whatever (his duty),a servant,in k°-patissāvin an obedient servant D.I,60 (cp.expln at DA.I,168) A.III,37; IV,265 sq.; ThA.252; --karaṇīya business,occupation A.III,113,116,258; V,24,90,338; --kāraṇā (Abl.of kāraṇa) by reason of what,i.e.why? PvA.25; --kusalagavesin striving after that which is good M.I,163=240; --jacca of what caste? Sn.p.80; --nāma of what name? Miln.15,17; DhA.III,397 (both konāma and kiṁnāma).--pakka strange or unknown (doubtful) fruit,in °rukkha a tree with odd fruit (i.e.poisonous fruit,cp.Rām.II.66,6; Kern,Toev.s.v.takes it to be Strychnos nux vomica) J.I,368.--purisa 1.a wild man of the woods J.IV,254; VI,272,497.-- 2.=kinnara (q.v.) A.I,77; J.V,42,416.f.kimpurisī J.V,215,216.--phala=°pakka,in °rukkha a tree with unknown (poisonous) fruit J.I,271.--rukkha what kind of tree J.V,203.--vādin holding what view? A.I,62; --samācāra (a) of what conduct,in comb.with; --sīla of what character Sn.324 (=SnA 331).(Page 212)
kiṃ:[rel.or inter.pron.] what? (m.) ko = who? (f.) kā = which woman? (nt.) kaṃ = what thing? kiṃ kāraṇā :why? kiṃ su :[ind.] an interrogative particle.
kiṃ: kiṃ(bya)
ကႎ(ဗ်)
[+.thoma.ī kiṃ saddā ni abyaya yuea ç vi 7-nitea marhi.kaccinu kiṃ nu nanu kathaṃ kiṃ su kiṃ iccete pucchanatthe.rū,nhā.134.kiṃ su kiṃ iccete vatthupucchanatthe.nīti,sutta,nhā.383.]
[ကဲ+ဣမ္။ ေထာမ။ ဤ ကႎ သဒၵါသည္ နိပါတ္ အဗ်ယ ျဖစ္၍ လိင္သုံးပါး,ဝိဘတ္ ၇-သြယ္၌ ႐ုပ္ထူးမရွိ။ ကစၥိႏု ကႎ ႏု နႏု ကထံ ကႎ သု ကႎ ဣေစၥေတ ပုစၧနေတၳ။ ႐ူ၊ ႏွာ။ ၁၃၄။ ကႎ သု ကႎ ဣေစၥေတ ဝတၳဳပုစၧနေတၳ။ နီတိ၊ သုတၱ၊ ႏွာ။၃၈၃။]
kiṃ: kiṃ(ti)
ကႎ(တိ)
[kiṃ saddāeiea atthuddhāra vimāna,ṭṭha.14-niteaç nīti,pada,nhā.371-nitea.ī kiṃ saddā 3-chaṃso sabbayuea punitea paṭhamāekavi ko-huç itthinitea kā-huç napunitea kiṃç kaṃhu .,1.2vava-ara na-nitea aṃç sirā kiṃ sā,so vi cvā puṃ nīti,pada,nhā.369-37va-nitea,rū,nhā.1va8-nitea-.vicvā (padamālā) ciç canaç canaṃ- yuea kociç kāciç kiñciç kecanaç kiñcanaṃ-ca , ]]a a,]]hu mā ra (nīti,pada,nhā.374).cvā ]]ya]] mha soakhā yo ko-ci yā kāciç yaṃ kiñci-ca 3-ç vi 7- . ]]sūç vāç arāhu titikyakya maso (aniyamita)ç ussuṃ acuṃ (niravasesaç sakalattha) a]] ho (nīti,pada,nhā.374-5).]]kiṃ saddā,cika,appavācakā.mhāta,ya-ka,sakalavācakā.lāma,kiṃ mhā,pucchāvācaka e]] (bhu ni).samudayaç vedanā caso soakhā kiṃ samudayoç kiṃ vedanā-ca sa,sasoakhā ]]kiṃ]]hu pakatia nekaeiea (nīti,sutta.694). nāmasasoakhā kinnāmo-hu pakatiaç konāmo-hu kāriyaa yuea ra (nīti,sutta.454.nīti,pada,nhā.378).kiṃkāraṇā nia (nipātasamudāya)hu (nīti,sutta.655).pucchājotaka kiṃ saddā khāraṃ ta ne ra.puṃcaṃ-esā teitthī kiṃ hoti=īma sa¿ (nīti,pada,nhā.372).nuç suç nukhoç panacaso ne raeiea.puṃcaṃ-kiṃ nu bhītova tiṭṭhati=a sa¿ (saṃ,1.48,49).kiṃsuchetvā sukhaṃ seti=ata sācvā rasa¿ (saṃ,1.38).kiṃ nu kho kāraṇaṃ=a¿ (jā,ṭṭha.1.267).kiṃ pana tvaṃ udāyi evaṃ vadesi=udāyī a ībhisa¿ (ma,2.226).pucchā-(1) a=kāraṇapucchā.(2) amhukiccatāvatta=kiccapucchā.(3) saara=sarūpapucchā.(4) arāvatthu=vatthupucchā.(5) apruamū=kriyāpucchā 5-rhieiea.kinnu santaramānova,kāsuṃ khaṇati sārathi (jā,2.149)nitea kiṃ saddā a=kāraṇapucchāniteaeiea.kiṃkārapaṭissāvī (dī,1.56).kiṃ karomi (dī,ṭṭha,1.156).nitea kiṃ saddā amhukiccatāvatta=kiccapucchāniteaeiea.kiṃsīlaṃ (paṭisaṃ.43)nitea kiṃ saddā saara=sarūpapucchāniteaeiea.kiṃ-dado balado hoti (saṃ,1.26) nitea kiṃ-saddā arāvatthu=vatthupucchānitea eiea.khādasi kiṃ pivasi kiṃ-nitea apruamū=kriyāpucchāniteaeiea (nīti,pada,nhā.371).kiṃ sabba cvā ttakaç ttika-payuea kittakoç kittakaṃç kittakā-hu ta a ra, (pariccheda) a ho (nīti,pada.nhā.377-8).kiṃ saddā vi araso ]]toç traç thaç vaç hiṃç haṃç hiñcanaṃç hiñciç dāç dācanaṃ]]payuea kutoç kutraç katthaç kutthaç kvaç kuhiṃç kuhaṃç kahaṃç kuhiñcanaṃç kuhiñciç kadāç kudāç kudācanaṃca .(nīti,sutta,nhā,1va3-7.rū,nhā,12va-6.,4.1vava,1va4,1va6).kuhiñcanaṃç kuhiñci-nitea kiṃsaddā hiṃpasā ,canaṃç ci- nisāhu (,4.1va4).nitea eiea.]
[ကႎ သဒၵါ၏ အတၳဳဒၶါရကို ဝိမာန၊႒။ ၁၄-၌လည္းေကာင္း,နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၁-၌လည္းေကာင္းၾကည့္။ ဤ ကႎ သဒၵါသည္ လိင္ ၃-ပါးႏွင့္ဆက္ဆံေသာ သဗၺနာမ္ပုဒ္ျဖစ္၍ ပုလႅိင္၌ ပဌမာဧကဝုစ္ဝိဘတ္ႏွင့္ ေကာ-ဟုလည္းေကာင္း,ဣတၳိလိင္၌ ကာ-ဟုလည္းေကာင္း,နပုလႅိင္၌ ကႎ,ကံဟုလည္းေကာင္း ႐ုပ္ၿပီးသည္။ ေမာဂ္၊ ၁။ ၂ဝဝ-သုတ္အရ န-၌ အံ,သိေႏွာင္းရာ ကႎ ႐ုပ္သာၿပီးသည္၊ က်န္ေသာ ဝိဘတ္မ်ားႏွင့္ လိင္အားေလ်ာ္စြာ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ပုံကို နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၆၉-၃၇ဝ-၌လည္းေကာင္း၊ ႐ူ၊ ႏွာ။ ၁ဝ၈-၌လည္းေကာင္း-ၾကည့္။ ဝိဘတ္အားေလ်ာ္စြာ ႐ုပ္ၿပီးၿပီး (ပဒမာလာစဉ္ၿပီး) ပုဒ္မ်ားေနာင္ စိ,စန,စနံ-ပုဒ္မ်ားႏွင့္ ယွဉ္စပ္၍ ေကာစိ,ကာစိ,ကိၪၥိ,ေကစန,ကိၪၥနံ-စသည္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္၊ ထိုပုဒ္မ်ားကို "အခ်ိဳ႕ အနည္းငယ္၊"ဟု ျမန္မာျပန္ဆို ရသည္ (နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၄)။ လိင္အားေလ်ာ္စြာ "ယ"ပုဒ္ကို ေရွးမွ ယွဉ္စပ္တြဲဖက္ေသာအခါ ေယာ ေကာ-စိ ယာ ကာစိ,ယံ ကိၪၥိ-စသည္ျဖင့္ လိင္ ၃-ရပ္,ဝိဘတ္ ၇-သြယ္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္။ ထိုပုဒ္မ်ားသည္ "မည္သူ,မည္ဝါ,မည္သည့္အရာဟု တိတိက်က် မမွတ္သားႏိုင္ေသာ (အနိယမိတ),ႂကြင္းမဲ့ဥႆုံ အလုံးစုံ (နိရဝေသသ,သကလတၳ) အနက္"ကို ေဟာသည္ (နီတိ၊ပဒ၊ႏွာ။ ၃၇၄-၅)။ "ကႎ သဒၵါေနာက္၊ စိလွ်င္ေရာက္က၊ အပၸဝါစကာ။ ေရွ႕မွာတတန္၊ ယ-ဝင္ျပန္က၊ သကလဝါစကာ။ ဝင္လာမဖက္၊ ကႎ သက္သက္မွာ၊ ပုစၧာဝါစက ဧကန္တည္း" (ဘုရားႀကီး နိယာမ္)။ သမုဒယ,ေဝဒနာ စေသာပုဒ္မ်ားႏွင့္ တြဲစပ္ေသာအခါ ကႎ သမုဒေယာ,ကႎ ေဝဒနာ-စသည္ျဖင့္ သမာသ္ျဖစ္သည္၊ ယင္းသို႔သမာသ္ျဖစ္ေသာအခါ "ကႎ"ဟု ပကတိပုဒ္အတိုင္း တည္ေနသည္ကမ်ား၏ (နီတိ၊ သုတၱ။ ၆၉၄)။ သို႔ေသာ္ နာမပုဒ္ႏွင့္သမာသ္ျဖစ္ေသာအခါ ကိႏၷာေမာ-ဟု ပကတိပုဒ္အတိုင္းလည္းေကာင္း,ေကာနာေမာ-ဟု ကာရိယအျဖစ္သို႔ ေျပာင္း၍လည္းေကာင္း ႏွစ္မ်ိဳးၿပီးသည္ကိုေတြ႕ရသည္ (နီတိ၊ သုတၱ။ ၄၅၄။ နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၈)။ ကႎကာရဏာပုဒ္မ်ိဳးကိုကား နိပါတ္ပုဒ္အေပါင္း (နိပါတသမုဒါယ)ဟု ဆိုႏိုင္သည္ (နီတိ၊ သုတၱ။၆၅၅)။ ပုစၧာေဇာတက ကႎ သဒၵါသည္ တစ္ခါတစ္ရံ တပုဒ္ထည္းတည္း ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ပုံစံ-ဧသာ ေတဣတၳီ ကႎ ေဟာတိ=ဤမိန္းမ သင္နဲ႔ ဘယ္သို႔ေတာ္သနည္း¿ (နီတိ၊ပဒ၊ႏွာ။၃၇၂)။ ႏု,သု,ႏုေခါ,ပနစေသာ ပုဒ္မ်ားႏွင့္ တြဲဖက္လ်က္ တည္ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရ၏။ ပုံစံ-ကႎ ႏု ဘီေတာဝ တိ႒တိ=အဘယ့္ေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ႕လ်က္ရပ္တည္သနည္း¿ (သံ၊၁။၄၈၊၄၉)။ ကႎသုေဆတြာ သုခံ ေသတိ=အဘယ္တရားကို ပယ္ရွင္းျဖတ္ေတာက္လွ်င္ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရသနည္း¿ (သံ၊၁။၃၈)။ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏံ=အေၾကာင္းဘယ္သို႔နည္း¿ (ဇာ၊႒။၁။၂၆၇)။ ကႎ ပန တြံ ဥဒါယိ ဧဝံ ဝေဒသိ=ဥဒါယီ သင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤသို႔ဆိုဘိသနည္း¿ (မ၊၂။၂၂၆)။ ပုစၧာသည္လည္း-(၁) အေၾကာင္းေမး=ကာရဏပုစၧာ။ (၂) အမႈကိစၥတာဝန္ဝတၱရားေမး=ကိစၥပုစၧာ။ (၃) သ႐ုပ္အရေကာက္ေမး=သ႐ူပပုစၧာ။ (၄) အရာဝတၳဳေမး=ဝတၳဳပုစၧာ။ (၅) အျပဳအမူေမး=ႀကိယာပုစၧာအားျဖင့္ ၅-မ်ိဳးရွိ၏။ ထိုတြင္ကိႏၷဳ သႏၲရမာေနာဝ၊ ကာသုံ ခဏတိ သာရထိ (ဇာ၊၂။၁၄၉)၌ ကႎ သဒၵါသည္ အေၾကာင္းေမး=ကာရဏပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎကာရပဋိႆာဝီ (ဒီ၊၁။၅၆)။ ကႎ ကေရာမိ (ဒီ၊႒၊၁။၁၅၆)။ ၌ ကႎ သဒၵါသည္ အမႈကိစၥတာဝန္ဝတၱရားေမး=ကိစၥပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎသီလံ (ပဋိသံ။၄၃)၌ ကႎ သဒၵါသည္ သ႐ုပ္အရေကာက္ေမး=သ႐ူပပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎ-ဒေဒါ ဗလေဒါ ေဟာတိ (သံ၊ ၁။ ၂၆) ၌ ကႎ-သဒၵါသည္ အရာဝတၳဳေမး=ဝတၳဳပုစၧာ၌ ျဖစ္၏။ ခါဒသိ ကႎ ပိဝသိ ကႎ-၌ အျပဳအမူေမး=ႀကိယာပုစၧာ၌ျဖစ္၏ (နီတိ၊ ပဒ၊ႏွာ။ ၃၇၁)။ ကႎ သဗၺနာမ္ ပုဒ္ေနာင္ လိင္အားေလ်ာ္စြာ တၱက,တၱိက-ပစၥည္းမ်ားသက္၍ ကိတၱေကာ,ကိတၱကံ,ကိတၱကာ-ဟု တဒၶိတ္ပုဒ္ အျဖစ္ျဖင့္လည္း ႐ုပ္ၿပီးသည္ကို ေတြ႕ရသည္၊ ထိုပုဒ္မ်ားသည္ ပိုင္းျခားျခင္း (ပရိေစၧဒ) အနက္ကို ေဟာသည္ (နီတိ၊ပဒ။ႏွာ။၃၇၇-၈)။ ကႎ သဒၵါေနာင္ ဝိဘတ္ အမည္ရေသာ "ေတာ,ၾတ,ထ,ဝ,ဟႎ,ဟံ,ဟိၪၥနံ,ဟိၪၥိ,ဒါ,ဒါစနံ"ပစၥည္းမ်ားသက္၍ ကုေတာ,ကုၾတ,ကတၳ,ကုတၳ,ကြ,ကုဟႎ,ကုဟံ,ကဟံ,ကုဟိၪၥနံ,ကုဟိၪၥိ,ကဒါ,ကုဒါ,ကုဒါစနံစသည္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္။ (နီတိ၊ သုတၱ၊ ႏွာ၊ ၁ဝ၃-၇။ ႐ူ၊ ႏွာ၊ ၁၂ဝ-၆။ ေမာဂ္၊ ၄။ ၁ဝဝ၊ ၁ဝ၄၊ ၁ဝ၆)။ ကုဟိၪၥနံ,ကုဟိၪၥိ-ပုဒ္တို႔၌ ကႎသဒၵါေနာင္ ဟႎပစၥည္းသာ သက္သည္၊ စနံ,စိ-တို႔ကား ေနာက္ဆက္နိပါက္ပုဒ္မ်ားသာဟု (ေမာဂ္၊ ၄။ ၁ဝ၄)။ သုတ္၌ ဆိုေသး၏။]
kiṃ: kiṃ(pu)
ကႎ(ပု)
[ki+kvi]
[ကိ+ကြိ]
kiṃ:[rel.pron.ka 的 n.] 什麼(what),如何,怎樣,無論如何,無論怎樣,何故,為什麼,如何的,怎樣的,什麼樣的.acc.kiṃ; instr.kena 何故,為何.gen.kissa 何故,為何.loc.kismiṃ,kimhi.~ nu,~ nu kho 究竟(到底)為什麼.~ pana,~ aṅga pana,kin ti 那麼(那樣的話)是為(了)什麼.~ aṅga (連〜都〜)更何況(更不用說〜) (cf.kimaṅga).kiṃ me gharavāsena 我為何有家居(住在家裡)的必要呢.kiṃ āgat'attha 為何你們(這麼)慢慢地(慢吞吞地,大搖大擺地)來呢.kiñca,kiñcāpi [~ ca api] 即使是…(那樣).
kiṃ:[rel.pron.ka の n.] 何,いかに,いかなる.acc.kiṃ; instr.kena 何故に.gen.kissa 何故に.loc.kismiṃ,kimhi.~ nu,~nu kho 一体どうして.~ pana,~ aṅga pana,kin ti 然らばどうして.~ aṅga いかにいわんや.kiṃ me gharavāsena 私には何で家に住する要があるか.kiṃ āgat'attha どうして君等はやって来たか.kiñca,kiñcāpi [~ ca api] たとえ…であっても.
Kiṁ,【关代、疑代】什么? (【阳】ko = 谁? 【阴】kā = 谁(女性)? 【中】kaṁ = 什么(东西)?)。kiṁkāraṇā,【副】什么理由? kiṁvādī,【形】执什么主义? kiñ canaṁ任何(中.单.主格,形)。kiṁ puna(梵kiṃ punah)﹐何况? kiṁ atthaṁ?(梵kiṃ artham?)何因缘? kiṁ kāraṇaṁ?(梵kiṃ kāraṇaṃ?)何因?
kiṃ,疑问代名词 ka / ki(who?what?which?)n.s.对
kiṃ,疑问代名词 ka / ki(who?what?which?)n.s.主
kiṃ:ကႎ(ပု)
[ကိ+ကြိ]
(၁) ၾကာ။ (၂) အတူ၊ တူေသာ။
kiṃ:ကႎ(တိ)
[ကႎ သဒၵါ၏ အတၳဳဒၶါရကို ဝိမာန၊႒။ ၁၄-၌လည္းေကာင္း,နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၁-၌လည္းေကာင္းၾကည့္။ ဤ ကႎ သဒၵါသည္ လိင္ ၃-ပါးႏွင့္ဆက္ဆံေသာ သဗၺနာမ္ပုဒ္ျဖစ္၍ ပုလႅိင္၌ ပဌမာဧကဝုစ္ဝိဘတ္ႏွင့္ ေကာ-ဟုလည္းေကာင္း,ဣတၳိလိင္၌ ကာ-ဟုလည္းေကာင္း,နပုလႅိင္၌ ကႎ,ကံဟုလည္းေကာင္း ႐ုပ္ၿပီးသည္။ ေမာဂ္၊ ၁။ ၂ဝဝ-သုတ္အရ န-၌ အံ,သိေႏွာင္းရာ ကႎ ႐ုပ္သာၿပီးသည္၊ က်န္ေသာ ဝိဘတ္မ်ားႏွင့္ လိင္အားေလ်ာ္စြာ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ပုံကို နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၆၉-၃၇ဝ-၌လည္းေကာင္း၊ ႐ူ၊ ႏွာ။ ၁ဝ၈-၌လည္းေကာင္း-ၾကည့္။ ဝိဘတ္အားေလ်ာ္စြာ ႐ုပ္ၿပီးၿပီး (ပဒမာလာစဉ္ၿပီး) ပုဒ္မ်ားေနာင္ စိ,စန,စနံ-ပုဒ္မ်ားႏွင့္ ယွဉ္စပ္၍ ေကာစိ,ကာစိ,ကိၪၥိ,ေကစန,ကိၪၥနံ-စသည္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္၊ ထိုပုဒ္မ်ားကို "အခ်ိဳ႕ အနည္းငယ္၊"ဟု ျမန္မာျပန္ဆို ရသည္ (နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၄)။ လိင္အားေလ်ာ္စြာ "ယ"ပုဒ္ကို ေရွးမွ ယွဉ္စပ္တြဲဖက္ေသာအခါ ေယာ ေကာ-စိ ယာ ကာစိ,ယံ ကိၪၥိ-စသည္ျဖင့္ လိင္ ၃-ရပ္,ဝိဘတ္ ၇-သြယ္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္။ ထိုပုဒ္မ်ားသည္ "မည္သူ,မည္ဝါ,မည္သည့္အရာဟု တိတိက်က် မမွတ္သားႏိုင္ေသာ (အနိယမိတ),ႂကြင္းမဲ့ဥႆုံ အလုံးစုံ (နိရဝေသသ,သကလတၳ) အနက္"ကို ေဟာသည္ (နီတိ၊ပဒ၊ႏွာ။ ၃၇၄-၅)။ "ကႎ သဒၵါေနာက္၊ စိလွ်င္ေရာက္က၊ အပၸဝါစကာ။ ေရွ႕မွာတတန္၊ ယ-ဝင္ျပန္က၊ သကလဝါစကာ။ ဝင္လာမဖက္၊ ကႎ သက္သက္မွာ၊ ပုစၧာဝါစက ဧကန္တည္း" (ဘုရားႀကီး နိယာမ္)။ သမုဒယ,ေဝဒနာ စေသာပုဒ္မ်ားႏွင့္ တြဲစပ္ေသာအခါ ကႎ သမုဒေယာ,ကႎ ေဝဒနာ-စသည္ျဖင့္ သမာသ္ျဖစ္သည္၊ ယင္းသို႔သမာသ္ျဖစ္ေသာအခါ "ကႎ"ဟု ပကတိပုဒ္အတိုင္း တည္ေနသည္ကမ်ား၏ (နီတိ၊ သုတၱ။ ၆၉၄)။ သို႔ေသာ္ နာမပုဒ္ႏွင့္သမာသ္ျဖစ္ေသာအခါ ကိႏၷာေမာ-ဟု ပကတိပုဒ္အတိုင္းလည္းေကာင္း,ေကာနာေမာ-ဟု ကာရိယအျဖစ္သို႔ ေျပာင္း၍လည္းေကာင္း ႏွစ္မ်ိဳးၿပီးသည္ကိုေတြ႕ရသည္ (နီတိ၊ သုတၱ။ ၄၅၄။ နီတိ၊ ပဒ၊ ႏွာ။ ၃၇၈)။ ကႎကာရဏာပုဒ္မ်ိဳးကိုကား နိပါတ္ပုဒ္အေပါင္း (နိပါတသမုဒါယ)ဟု ဆိုႏိုင္သည္ (နီတိ၊ သုတၱ။၆၅၅)။ ပုစၧာေဇာတက ကႎ သဒၵါသည္ တစ္ခါတစ္ရံ တပုဒ္ထည္းတည္း ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ပုံစံ-ဧသာ ေတဣတၳီ ကႎ ေဟာတိ=ဤမိန္းမ သင္နဲ႔ ဘယ္သို႔ေတာ္သနည္း¿ (နီတိ၊ပဒ၊ႏွာ။၃၇၂)။ ႏု,သု,ႏုေခါ,ပနစေသာ ပုဒ္မ်ားႏွင့္ တြဲဖက္လ်က္ တည္ေနသည္ကိုလည္း ေတြ႕ရ၏။ ပုံစံ-ကႎ ႏု ဘီေတာဝ တိ႒တိ=အဘယ့္ေၾကာင့္ ေၾကာက္ရြံ႕လ်က္ရပ္တည္သနည္း¿ (သံ၊၁။၄၈၊၄၉)။ ကႎသုေဆတြာ သုခံ ေသတိ=အဘယ္တရားကို ပယ္ရွင္းျဖတ္ေတာက္လွ်င္ ခ်မ္းသာစြာ အိပ္ရသနည္း¿ (သံ၊၁။၃၈)။ ကႎ ႏု ေခါ ကာရဏံ=အေၾကာင္းဘယ္သို႔နည္း¿ (ဇာ၊႒။၁။၂၆၇)။ ကႎ ပန တြံ ဥဒါယိ ဧဝံ ဝေဒသိ=ဥဒါယီ သင္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤသို႔ဆိုဘိသနည္း¿ (မ၊၂။၂၂၆)။ ပုစၧာသည္လည္း-(၁) အေၾကာင္းေမး=ကာရဏပုစၧာ။ (၂) အမႈကိစၥတာဝန္ဝတၱရားေမး=ကိစၥပုစၧာ။ (၃) သ႐ုပ္အရေကာက္ေမး=သ႐ူပပုစၧာ။ (၄) အရာဝတၳဳေမး=ဝတၳဳပုစၧာ။ (၅) အျပဳအမူေမး=ႀကိယာပုစၧာအားျဖင့္ ၅-မ်ိဳးရွိ၏။ ထိုတြင္ကိႏၷဳ သႏၲရမာေနာဝ၊ ကာသုံ ခဏတိ သာရထိ (ဇာ၊၂။၁၄၉)၌ ကႎ သဒၵါသည္ အေၾကာင္းေမး=ကာရဏပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎကာရပဋိႆာဝီ (ဒီ၊၁။၅၆)။ ကႎ ကေရာမိ (ဒီ၊႒၊၁။၁၅၆)။ ၌ ကႎ သဒၵါသည္ အမႈကိစၥတာဝန္ဝတၱရားေမး=ကိစၥပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎသီလံ (ပဋိသံ။၄၃)၌ ကႎ သဒၵါသည္ သ႐ုပ္အရေကာက္ေမး=သ႐ူပပုစၧာ၌ျဖစ္၏။ ကႎ-ဒေဒါ ဗလေဒါ ေဟာတိ (သံ၊ ၁။ ၂၆) ၌ ကႎ-သဒၵါသည္ အရာဝတၳဳေမး=ဝတၳဳပုစၧာ၌ ျဖစ္၏။ ခါဒသိ ကႎ ပိဝသိ ကႎ-၌ အျပဳအမူေမး=ႀကိယာပုစၧာ၌ျဖစ္၏ (နီတိ၊ ပဒ၊ႏွာ။ ၃၇၁)။ ကႎ သဗၺနာမ္ ပုဒ္ေနာင္ လိင္အားေလ်ာ္စြာ တၱက,တၱိက-ပစၥည္းမ်ားသက္၍ ကိတၱေကာ,ကိတၱကံ,ကိတၱကာ-ဟု တဒၶိတ္ပုဒ္ အျဖစ္ျဖင့္လည္း ႐ုပ္ၿပီးသည္ကို ေတြ႕ရသည္၊ ထိုပုဒ္မ်ားသည္ ပိုင္းျခားျခင္း (ပရိေစၧဒ) အနက္ကို ေဟာသည္ (နီတိ၊ပဒ။ႏွာ။၃၇၇-၈)။ ကႎ သဒၵါေနာင္ ဝိဘတ္ အမည္ရေသာ "ေတာ,ၾတ,ထ,ဝ,ဟႎ,ဟံ,ဟိၪၥနံ,ဟိၪၥိ,ဒါ,ဒါစနံ"ပစၥည္းမ်ားသက္၍ ကုေတာ,ကုၾတ,ကတၳ,ကုတၳ,ကြ,ကုဟႎ,ကုဟံ,ကဟံ,ကုဟိၪၥနံ,ကုဟိၪၥိ,ကဒါ,ကုဒါ,ကုဒါစနံစသည္ျဖင့္ ႐ုပ္ၿပီးႏိုင္ျပန္သည္။ (နီတိ၊ သုတၱ၊ ႏွာ၊ ၁ဝ၃-၇။ ႐ူ၊ ႏွာ၊ ၁၂ဝ-၆။ ေမာဂ္၊ ၄။ ၁ဝဝ၊ ၁ဝ၄၊ ၁ဝ၆)။ ကုဟိၪၥနံ,ကုဟိၪၥိ-ပုဒ္တို႔၌ ကႎသဒၵါေနာင္ ဟႎပစၥည္းသာ သက္သည္၊ စနံ,စိ-တို႔ကား ေနာက္ဆက္နိပါက္ပုဒ္မ်ားသာဟု (ေမာဂ္၊ ၄။ ၁ဝ၄)။ သုတ္၌ ဆိုေသး၏။]
အဘယ္သူ၊ အဘယ္မည္ေသာအရာ၊ အဘယ္အေၾကာင္း၊ အဘယ္နည္း။
kiṃ:ကႎ(ဗ်)
[ကဲ+ဣမ္။ ေထာမ။ ဤ ကႎ သဒၵါသည္ နိပါတ္ အဗ်ယ ျဖစ္၍ လိင္သုံးပါး,ဝိဘတ္ ၇-သြယ္၌ ႐ုပ္ထူးမရွိ။ ကစၥိႏု ကႎ ႏု နႏု ကထံ ကႎ သု ကႎ ဣေစၥေတ ပုစၧနေတၳ။ ႐ူ၊ ႏွာ။ ၁၃၄။ ကႎ သု ကႎ ဣေစၥေတ ဝတၳဳပုစၧနေတၳ။ နီတိ၊ သုတၱ၊ ႏွာ။၃၈၃။]
(၁) ေမးျမန္းျခင္း (အဘယ္နည္း)။ (၂) စက္ဆုပ္ျခင္း၊ စက္ဆုပ္ဖြယ္ေသာ။ ကိႏၷရ-ၾကည့္။ (၃) ၾကံျခင္း။ (၄) တားျမစ္ျခင္း။
kiṃ:ကႎ (နိ)
အဘယ္နည္း။ အသို႔နည္း။ အတီနည္း။ အဘယ္အက်ိဳးရွိသနည္း။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
ကႎ ဧတံ၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ဤအမႈျဖစ္သနည္း။ ကႎ ကရိႆာမိ အရညဝါေသန၊ ေတာ၌ ေနျခင္းျဖင့္ အဘယ္မူအံ့နည္း။ ကိႏၲိ (ကႎ+ဣတိ) အသို႔ဟူ၍ကား။ ကိႏၲိ ကတြာ၊ အသို႔ႏွလံုးသြင္းျခင္းကို ျပဳ၍။ ကိေႏၲ ဂိဟိဘာေဝန၊ သင့္အား လူ၏အျဖစ္ျဖင့္ အဘယ္မူအံ့နည္း။ ကိႏၲဳ (ကႎ+တု) စင္စစ္ေသာ္ကား။ သို႔ေသာ္။ ကႎ မညသိ၊ အဘယ္သို႔ ေအာက္ေမ့သနည္း။ ကႎ ေမ ဃရာဝါေသန၊ ငါ႔အား လူ႕ေဘာင္၌ ေနျခင္းျဖင့္ အဘယ္အက်ိဳးရွိအံ့နည္း။ ကႎဝ ဒူေရ၊ အဘယ္မွ်ေလာက္ ေဝးသနည္း။ ကႎ ဝေဒသိ၊ အဘယ္သို႔ ဆိုသနည္း။ ကႎသု နာမ၊ အ ဘယ္ေၾကာင့္သာလွ်င္။