Từ điển Pāḷi

nhập từ Pāḷi

nhập từ Tiếng Việt

nhập từ Tiếng Anh

Xem theo bảng chữ cái

Kết quả tìm cho từ Paṇḍita

Pali Viet Dictionary - Bản dịch của ngài Bửu Chơn

Paṇḍita

PAṆḌITA：[a] sáng suốt [m] người trí tuệ --ka [m] nhà mô phạm，giáo sư

PTS Pali-English dictionary - The Pali Text Society's Pali-English dictionary

Paṇḍita

Paṇḍita，（adj．） [cp．Ved．paṇḍita] wise，clever，skilled，circumspect，intelligent Vin．II，190 （+buddhimanto）； D．I，12 （°vedaniya comprehensible only by the wise），120 （opp．duppañña）； III，192； M．I，342； III，61，163，178； S．IV，375 （+viyatta medhāvin）； V，151 （+vyatta kusala）； A．I，59，68，84，101 sq．，162 （paṇḍitā nibbānaṁ adhigacchanti）； II，3 sq．，118，178，228； III，48=It．16； Sn．115，254，335，523，721，820，1007，1125 （Ep．of Jatukaṇṇī）； It．86； Dh．22，28，63 （°mānin），79，88，157，186，238，289； J．III，52 （sasa°）； Nd¹ 124； Pv IV．3³² （opp．bāla； =sappañña PvA．254）； Dhs．1302； Miln．3，22； DA．I，117； DhA．IV，111； VvA．257； PvA．39，41，60 （=pañña），93，99．（Page 404）

Concise Pali-English Dictionary by A.P. Buddhadatta Mahathera

Paṇḍita

paṇḍita：[adj．] wise．（m．） a wise man．

Buddhist Dictionary of Pali Proper Names by G P Malalasekera

Pandita

Pandita：1．PanditaThe Bodhisatta born as a merchant．See the Kūtavānija Jātaka．

2．PanditaOne of the four novices invited by the brahmin whose house came later to be known as the Pañcachiddageha （DhA．iv．176ff）．In the time of Kassapa Buddha he was known as Mahāduggata．In his last birth his mother was the daughter of a rich merchant of Sāvatthi．During her pregnancy，she had a longing to give to five hundred monks，headed by Sāriputta，the choicest portions of red fish，to don yellow robes，to sit in the outer circle of the monks’ seats，and to partake of the food left over by the monks．This longing was satisfied，and seven times she held similar festivities．When the child was born he was called Pandita because，from the day of his conception，various people of the household who had been stupid or deaf or dumb recovered their faculties．When seven years old，he was filled with the desire to become a monk，and was ordained by Sāriputta，a constant visitor to the house．For seven days his parents held a festival in honour of his ordination．On the eighth day he went，with Sāriputta，into the village for alms； on the way，certain things which he saw - a ditch，arrow makers，carpenters - made him wish to strive for arahantship．Thereupon，with the leave of Sāriputta，he returned to the monastery requesting the Elder to bring him some red fish on his return from the alms round．In the monastery，Sakka stilled all noises and held back the sun and the moon，lest Pandita should be disturbed．The Buddha，seeing this，detained Sāriputta back on his way to the monastery，and engaged him in conversation until Pandita should have succeeded in his effort．After a while，Pandita became an arahant and the whole world rejoiced．Ibid．，ii．139ff．

3．PanditaA Pacceka Buddha，mentioned in a nominal list．M．iii．70； ApA．i．107．

Pandita VaggaThe sixth chapter of the Dhammapada．

Pandita SuttaOn three things enjoined by the wise and the good：charity，going into homelessness，and support of parents．A．i．151．

Pali Word Grammar from Pali Myanmar Dictionary

Paṇḍita

paṇḍita： paṇḍita（ti）
ပ႑ိတ（တိ）
[paṇḍita（1）+ṇa]
[ပ႑ိတ（၁）+ဏ]

Pali Word Grammar from Pali Myanmar Dictionary

Paṇḍita

paṇḍita： paṇḍita（ti）
ပ႑ိတ（တိ）

[（၁） ပဍိ+တ။ ပ႑ိတာန （ခုဒၵက။ ၃။ သုတၱနိ။ ၃၁၉） ႏၲိ ပ႑ႏၲီတိ ပ႑ိတာ၊ သႏၵိ႒ိကသမၸရာယိေကသု အေတၳသု ဉာဏဂတိယာ ဂစၧႏၲီတိ အဓိပၸါေယာ၊ ေတသံ ပ႑ိတာနံ။ ခုဒၵက၊ ႒။ ၁၀၄။ သုတၱနိ၊ ႒၊ ၂။ ၁၀။ （၂） ပ႑+ဣတ။ ပ႑ိေတာ （ဥဒါန။ ၈၆） တိ အဂၢမဂၢပညာယ အဓိဂတတၱာ ပေ႑န ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာတိ ပ႑ိေတာ။ ဥဒါန၊ ႒။ ၈၇။ （၃） ပ႑ာ+ဣတ။ ပ႑ိေတာ （မ၊ ၃။ ၇၅）တိ．．．ဣေမဟိ စတူဟိ ကာရေဏဟိ ပ႑ိေတာ။ မ၊ ႒၊ ၄၊ ၅၆။ （-သံ၊ ႒၊ ၁။ ၁၁၀။ သံ၊ ႒၊ ၃။ ၃၄）။ ေယာ ပန ဣေမသု ဓာတု-အာဒီသု ပရိညာဘိသမယာဒိဝေသန နိႆဂၤဂတိယာ ＂ပ႑ာ＂တိ လဒၶနာေမန ဉာေဏန ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာ၊ အယံ ပ႑ိေတာ နာမာတိ အာဟ ＂ဣေမဟိ စတူဟိ ကာရေဏဟိ ပ႑ိေတာ＂တိ။ မ၊ ဋီ၊ ၃။ ၂၇၀။ သံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၁၆၁။ （-သံ၊ ဋီ၊ ၂။ ၃၀၇）။ ပဍတိ သဘာဝဓေမၼ ဇာနာတိ，ယထာသဘာဝံ ဝါ ဂစၧတီတိ ပ႑ာ၊ သာ ေယသံ ေတ ပ႑ိတာတိ အတၳံ ဒေႆတိ ＂ပ႑ိေစၥနာ＂တိ အာဒိနာ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၁။ ၄၃၂။ ပဍိ ဂတိယံ။ ပ႑တိ။ ပ႑ာ၊ ပ႑ိေတာ။ ဧတၳ ပ႑ာတိ ပညာ။．．．ပ႑ိေတာတိ ပ႑ာယ ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာတိ ပ႑ိေတာ။ အထ ဝါ သၪၨာတာ ပ႑ာ ဧတႆာတိ ပ႑ိေတာ။ ပ႑တိ ဉာဏဂတိယာ ဂစၧတီတိပိ ပ႑ိေတာ။ နီတိ၊ ဓာ။ ၅၈။ ေပါေသာ ပုမာ စ ပုရိေသာ၊ ေပါရိေသာပ်ထ ပ႑ိေတာ။ ဓာန္။ ၂၂၇။ ဝိဒၵသုပရိယႏၲံ ပ႑ိေတ။ ပ႑ာ ဗုဒၶိ သၪၥာတာ အႆာတိ ပ႑ိေတာ။ တရတ်ာဒိ။ ပဍိ ဂတိယံ ဝါ၊ ေတာ။ ဓာန္၊ ဋီ။ ၂၂၇။ （၄） ပ႑ရ+ဣတ။ ဒုဘယာနိ ဝိေစယ် ပ႑ရာနိ၊．．．ပ႑ိေတာ တာဒိ ပဝုစၥေတ တထတၱာ။ သုတၱနိ။ ၃၅၉။ ယသၼာ စ န ေကဝလံ ပ႑တီတိ ဣမိနာဝ ＂ပ႑ိေတာ＂တိ ဝုစၥတိ၊ အပိ စ ေခါ ပန ပ႑ရာနိ ဣေတာ ဥပဂေတာ ပဝိစယပညာယ အလႅီေနာတိပိ ＂ပ႑ိေတာ＂တိ ဝုစၥတိ၊ တသၼာ တမတၳံ ဒေႆေႏၲာ ＂ဒုဘယာနီ＂တိ ဂါထာယ တတိယပၪႇံ ဗ်ာကာသိ။ သုတၱနိ၊ ႒၊ ၂။ ၁၅၄။ ဓီေရာ မနီ ဇုး ျပာဇုး，သံခ်ာဝါန္ ပ႑ိတး ကဝိး။ အမရ၊ ၁၇။ ၅။ ပ႑း ပေ႑ ဓိယိႁသၱီ သ်ာတ္ （ဣတိ ေမဒိနီ）။ ပ႑ာ ဇာတာသ် တာရကာဒိတြာတ္ （၅၊ ၂၊ ၃၆） ဣတစ္။ ယဒြါ ပ႑ေတသၼ ＂ဂတ်ထာ＂（၃၊ ၄၊ ၇၄） ဣတိ ကၱး၊ ဣဋ္ （၇၊ ၂၊ ၃၅）။ ဗ်ာခ်ာသုဓာ။ （ပံဍိတ=ပ႑ိတ-သံ။ ပံဍိအ-ျပာ）]

Tipiṭaka Pāḷi-Myanmar Dictionary တိပိဋက-ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္

Paṇḍita

paṇḍita：ပ႑ိတ（တိ）
[（၁） ပဍိ+တ။ ပ႑ိတာန （ခုဒၵက။ ၃။ သုတၱနိ။ ၃၁၉） ႏၲိ ပ႑ႏၲီတိ ပ႑ိတာ၊ သႏၵိ႒ိကသမၸရာယိေကသု အေတၳသု ဉာဏဂတိယာ ဂစၧႏၲီတိ အဓိပၸါေယာ၊ ေတသံ ပ႑ိတာနံ။ ခုဒၵက၊ ႒။ ၁၀၄။ သုတၱနိ၊ ႒၊ ၂။ ၁၀။ （၂） ပ႑+ဣတ။ ပ႑ိေတာ （ဥဒါန။ ၈၆） တိ အဂၢမဂၢပညာယ အဓိဂတတၱာ ပေ႑န ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာတိ ပ႑ိေတာ။ ဥဒါန၊ ႒။ ၈၇။ （၃） ပ႑ာ+ဣတ။ ပ႑ိေတာ （မ၊ ၃။ ၇၅）တိ．．．ဣေမဟိ စတူဟိ ကာရေဏဟိ ပ႑ိေတာ။ မ၊ ႒၊ ၄၊ ၅၆။ （-သံ၊ ႒၊ ၁။ ၁၁၀။ သံ၊ ႒၊ ၃။ ၃၄）။ ေယာ ပန ဣေမသု ဓာတု-အာဒီသု ပရိညာဘိသမယာဒိဝေသန နိႆဂၤဂတိယာ ＂ပ႑ာ＂တိ လဒၶနာေမန ဉာေဏန ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာ၊ အယံ ပ႑ိေတာ နာမာတိ အာဟ ＂ဣေမဟိ စတူဟိ ကာရေဏဟိ ပ႑ိေတာ＂တိ။ မ၊ ဋီ၊ ၃။ ၂၇၀။ သံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၁၆၁။ （-သံ၊ ဋီ၊ ၂။ ၃၀၇）။ ပဍတိ သဘာဝဓေမၼ ဇာနာတိ，ယထာသဘာဝံ ဝါ ဂစၧတီတိ ပ႑ာ၊ သာ ေယသံ ေတ ပ႑ိတာတိ အတၳံ ဒေႆတိ ＂ပ႑ိေစၥနာ＂တိ အာဒိနာ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၁။ ၄၃၂။ ပဍိ ဂတိယံ။ ပ႑တိ။ ပ႑ာ၊ ပ႑ိေတာ။ ဧတၳ ပ႑ာတိ ပညာ။．．．ပ႑ိေတာတိ ပ႑ာယ ဣေတာ ဂေတာ ပဝေတၱာတိ ပ႑ိေတာ။ အထ ဝါ သၪၨာတာ ပ႑ာ ဧတႆာတိ ပ႑ိေတာ။ ပ႑တိ ဉာဏဂတိယာ ဂစၧတီတိပိ ပ႑ိေတာ။ နီတိ၊ ဓာ။ ၅၈။ ေပါေသာ ပုမာ စ ပုရိေသာ၊ ေပါရိေသာပ်ထ ပ႑ိေတာ။ ဓာန္။ ၂၂၇။ ဝိဒၵသုပရိယႏၲံ ပ႑ိေတ။ ပ႑ာ ဗုဒၶိ သၪၥာတာ အႆာတိ ပ႑ိေတာ။ တရတ်ာဒိ။ ပဍိ ဂတိယံ ဝါ၊ ေတာ။ ဓာန္၊ ဋီ။ ၂၂၇။ （၄） ပ႑ရ+ဣတ။ ဒုဘယာနိ ဝိေစယ် ပ႑ရာနိ၊．．．ပ႑ိေတာ တာဒိ ပဝုစၥေတ တထတၱာ။ သုတၱနိ။ ၃၅၉။ ယသၼာ စ န ေကဝလံ ပ႑တီတိ ဣမိနာဝ ＂ပ႑ိေတာ＂တိ ဝုစၥတိ၊ အပိ စ ေခါ ပန ပ႑ရာနိ ဣေတာ ဥပဂေတာ ပဝိစယပညာယ အလႅီေနာတိပိ ＂ပ႑ိေတာ＂တိ ဝုစၥတိ၊ တသၼာ တမတၳံ ဒေႆေႏၲာ ＂ဒုဘယာနီ＂တိ ဂါထာယ တတိယပၪႇံ ဗ်ာကာသိ။ သုတၱနိ၊ ႒၊ ၂။ ၁၅၄။ ဓီေရာ မနီ ဇုး ျပာဇုး，သံခ်ာဝါန္ ပ႑ိတး ကဝိး။ အမရ၊ ၁၇။ ၅။ ပ႑း ပေ႑ ဓိယိႁသၱီ သ်ာတ္ （ဣတိ ေမဒိနီ）။ ပ႑ာ ဇာတာသ် တာရကာဒိတြာတ္ （၅၊ ၂၊ ၃၆） ဣတစ္။ ယဒြါ ပ႑ေတသၼ ＂ဂတ်ထာ＂（၃၊ ၄၊ ၇၄） ဣတိ ကၱး၊ ဣဋ္ （၇၊ ၂၊ ၃၅）။ ဗ်ာခ်ာသုဓာ။ （ပံဍိတ=ပ႑ိတ-သံ။ ပံဍိအ-ျပာ）]
（၁） အသိ-အလိမၼာ-ဉာဏ္-ပညာ-ရွိေသာ သူ၊ ပညာရွိ၊ သုခမိန္၊ ပ႑ိတ္။ မူရင္းၾကည့္ပါ။ （၂） ပ႑ိတမည္ေသာသူ။ （၃） လိမၼာ-ကြၽမ္းက်င္-ေသာ၊ သူ။

Tipiṭaka Pāḷi-Myanmar Dictionary တိပိဋက-ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္

Paṇḍita

paṇḍita：ပ႑ိတ（တိ）
[ပ႑ိတ（၁）+ဏ]
ပညာရွိတို႔၌ တည္ေသာ၊ ပညာရွိ၏အျဖစ္ကို ျပဳတတ္ေသာ （တရား）။

U Hau Sein’s Pāḷi-Myanmar Dictionary ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္(ဦးဟုတ္စိန္)

Paṇḍita

paṇḍita：ပ႑ိတ （ပ）
ပညာရွိပုဂၢိဳလ္။ အတတ္ႀကီး တဆယ့္ရွစ္ပါးကို တတ္ေသာသူ။ သုခမိန္။ ပ႑ိတ္။

U Hau Sein’s Pāḷi-Myanmar Dictionary ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္(ဦးဟုတ္စိန္)

Paṇḍita

paṇḍita：ပ႑ိတ （တိ）
ပညာရွိေသာ။

汉译パーリ语辞典黃秉榮譯

Paṇḍita

paṇḍita：a．[〃] 賢的，博學的，賢智的，賢者，智者．m．pl．nom．paṇḍitāse．-codaka 呵責智者的人．-thera 智者上座．-puggala 有智人．-bhūmi 賢者地．-lakkhaṇa 賢相．-vāda 賢者的論．

パーリ语辞典日本水野弘元

Paṇḍita

paṇḍita：a．[〃] 賢き，博学の，賢智の．賢者，智者．m．pl．nom．paṇḍitāse．-codaka 智者を呵責する人．-thera 智者上座．-puggala 有智人．-bhūmi 賢者地．-lakkhaṇa 賢相．-vāda 賢者の論．

《巴汉词典》明法尊者增订

Paṇḍita

Paṇḍita，（Ved．paṇḍita），【形】明智的（wise，clever，skilled，circumspect，intelligent ）。【阳】明智的人；《中阿含经》译：沙门蛮头。paṇḍitaka，【阳】炫学者（a pedant）。

四念住课程开示集要巴利语字汇（葛印卡）

Paṇdita

paṇdita：智者

《巴汉词典》Mahāñāṇo Bhikkhu编著

Pandita

Pandita，【形】明智的。【阳】明智的人。。 ~ka，【阳】炫学者。（p198）

(Dữ liệu từ điển được lấy từ Pali Canon E-Dictionary Version 1.94 và được cộng đồng đóng góp)

Pali Viet Dictionary - Bản dịch của ngài Bửu Chơn

PTS Pali-English dictionary - The Pali Text Society's Pali-English dictionary

Concise Pali-English Dictionary by A.P. Buddhadatta Mahathera

Buddhist Dictionary of Pali Proper Names by G P Malalasekera

Pali Word Grammar from Pali Myanmar Dictionary

Pali Word Grammar from Pali Myanmar Dictionary

Tipiṭaka Pāḷi-Myanmar Dictionary တိပိဋက-ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္

Tipiṭaka Pāḷi-Myanmar Dictionary တိပိဋက-ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္

U Hau Sein’s Pāḷi-Myanmar Dictionary ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္(ဦးဟုတ္စိန္)

U Hau Sein’s Pāḷi-Myanmar Dictionary ပါဠိျမန္မာ အဘိဓာန္(ဦးဟုတ္စိန္)

汉译パーリ语辞典 黃秉榮譯

パーリ语辞典 日本水野弘元

《巴汉词典》明法尊者增订

四念住课程开示集要巴利语字汇（葛印卡）

《巴汉词典》Mahāñāṇo Bhikkhu编著

汉译パーリ语辞典黃秉榮譯

パーリ语辞典日本水野弘元