Kết quả tìm cho từ cakka
cakka:luân,vòng xoay,sự xoay vòng,sự xoay chuyển
CAKKA:[nt] bánh xe,vòng tròn,dĩa,điều khiển,chỉ huy --aṅkita [a] có dấu hiệu bánh xe --pāṇī [m] tên vị thần Vishnu (trong bàn tay có vòng tròn như bánh xe) --yuga [nt] một cặp bánh xe --ratana bánh xe báu (của Chuyển Luân Vương) --vattī [m] Chuyển Luân Vương --samāruḷha [a] leo lên bánh xe khi có sự xảy ra
Cakka,(nt.) [Vedic cakra,redupl.formation fr.*quel to turn round (cp.P.kaṇṭha › Lat.collus & see also note on gala)=that which is (continuously) turning,i.e.wheel,or abstr,the shape or periphery of it,i.e.circle.Cakra=Gr.ku/klos,Ags.hveohl,hveol=wheel.The unredupl.form in Sk.carati (versatur),Gr.pέlomai,poleu/w,poλos (pole); Lat.colo,incolo; Obulg.kolo wheel,Oisl.hvel] I.Crude meaning:1.a wheel (of a carriage) Dh.1; PvA.65 (ratha°); Miln.27.-- 2.a discus used as a missile weapon J.I,74; Pgdp 36; cp.khura° a razor as an Instr.of torture.-- 3.a disc,a circle:heṭṭhāpādatalesu cakkāni jātāni,forming the 2nd characteristic mark of a Mahāpurisa D.II,17= III,143; D.III,149.-- J.II,331; Miln.51.-- 4.an array of troops (under tayo vyūhā:paduma° cakka° sakaṭa°) J.II,404=IV.343.-- II.Applied meaning:1.(a wheel as component part of a carriage,or one of a duad or tetrad=) collection,set,part; succession; sphere,region,cycle Vin.I,330 (cp.Vin.Texts II.281); III,96; iriyāpatha° the 4 ways of behaviour,the various positions (standing,walking,sitting,lying down) DA.I,249; Sdhp.604.sā°,miga° the sphere or region of dogs & wild animals Miln.178; cakkena (Instr.) in succession PvA.III,cakkaṁ kātabbaṁ,or bandhitabbaṁ freq.in Yam.and Paṭṭh,“The cycle of formulated words is to be here repeated." -- 2.(like the four wheels constituting the moving power of a carriage=) a vehicle,instrument,means & ways; attribute,quality; state,condition,esp.good condition (fit instrumentality),catucakka an Instr.of four,a lucky tetrad,a fourwheeler of the body as expressing itself in the four kinds of deportment,iriyāpathas A.II,32; S.I,16,63 (catucakkaṁ).In this sense generalized as a happy state,consisting of “4 blessings":paṭirūpadesa-vāsa,sappurisûpassaya,atta-sammāpaṇidhi,pubbe-kata-puññatā A.II,32; J.V,114; mentioned at Ps.I,84.Cp.also Sn.554 sq.; 684.Esp.pronounced in the two phrases dhamma-cakka (the wheel of the Doctrine,i.e.the symbol of conquering efficacy,or happiness implicated in the D.) and brahma-c° the best wheel,the supreme instrument,the noblest quality.Both with pavatteti to start & kcep up (like starting & guiding a carriage),to set rolling,to originate,to make universally known.dhamma° e.g.S.I,191; A.I,23,101; II,34,120; III,151; IV,313; Sn.556 sq.; 693; J.III,412; Ps.II,159 sq.; PvA.67 (see dhamma).brahma° M.I,71; S.II,27; A.II,9,24; III,9,417; V,33; Vbh.317 sq.; 344 (see brahma).Cp.cakkavattin (below).-- Cp.vi°.
--chinna (udaka) (water of a well) the wheel of which is broken Ud.83; --bhañjanin one who destroys a state of welfare & good J.V,112 (patirāpadesavāsādino kusala-cakkassa bhañjanī C.); --bheda breaking peace or concord,sowing discord Vin.II,198; III,171; --yuga a pair of wheels Vv 832; --ratana the treasure of the wheel,that is of the sun (cp.Rh.D.Buddh.Suttas p.252; Dialogues II.197,102) D.II,171; III,59 sq.,75; J.I,63; II,311; DA.I,249.See also cakkavattin; --vaṭṭaka (nt.) a scoop-wheel (a wheel revolving over a well with a string of earthen pots going down empty & coming up full,after dredger fashion) Vin.II,122; --vattin (cp.dhammacakkaṁ pavatteti above) he who sets rolling the Wheel,a just & faithful king (rājā hoti c.dhammiko dhammarājā cāturanto Sn.p.106,in corresp.pass.v.1002 as vijeyya pathaviṁ imaṁ adaṇḍena asatthena dhammena-m-anusāsati).A definition is given by Bdhgh.at DA.I,249.-- Three sorts of c.are later distinguished:a cakkavāla-c° a universal king,or cāturanta-c° (ruling over four great continents Sn.p.106; KhA 227),a dīpa-c° (ruling over one),a padesa-c° (ruling over part of one) Usually in phrase rājā cakka vattin:D.I,88; III,156; IV,302; V,44,99,342; D.II,16,172; III,59 sq.,75,142 sq.; M.III,65; A.I,76,109 sq.; II,37,133,245; III,147 sq; 365; IV,89,105; V,22; Kh VIII,12 (°sukha); J.I,51; II,395; IV,119; Vbh.336; PvA.117; VvA.18; Sdhp.238,453; DhA.II,135 (°sirī).--°gabbha Vism.126:--°rajjaṁ kāresi J.II,311; --viddha (nt.) a particular form of shooting J.V,130; --samārūḷha (adj.) having mounted the wheels,i.e.their carts (of janapadā) A.I,178; III,66,104.(Page 258)
cakka:[nt.] a wheel; circle; disc; cycle; command.
cakka:'wheel',is one of the seven 'precious possessions' (ratana) of a righteous World Emperor (cakkavatti:'He who owns the Wheel,' cf.D.26),and symbolizes conquering progress and expanding sovereignty.From that derives the figurative expression dhammacakkaṃ pavatteti,'he sets rolling the Wheel of the Law' and the name of the Buddha's first sermon,Dhammacakkappavattana Sutta(s.dhamma-cakka).
Another figurative meaning of C.is 'blessing'.There are 4 such 'auspicious wheels' or 'blessings':living in a suitable locality,company of good people,meritorious acts done in the past,right inclinations (A.IV,31).
Bhava-cakka,'wheel of existence',or of life,is a name for 'dependent origination' (s.paṭiccasamuppāda).
See The Buddhist Wheel Symbol,by T.B.Karuṇaratane (WHEEL 137/138); The Wheel of Birth and Death,by Bhikkhu Khantipālo (WHEEL 147/149)
cakka:cakka(na)
စကၠ(န)
[cakka+ṇa]
[စကၠ+ဏ]
cakka:cakka(na)
စကၠ(န)
[cakka+a.cakkati aparāparaṃ parivattatīti cakkaṃ.aṃ,ṭī,1.141.cakketibyathati hiṃ satīti atthena cakkaṃ.nīti,dhā.282.cara+ka.ra- ka-pru.caranti vā etena sattā sampattibhavaṃ sampattibhave-sūti vā cakkaṃ.sī,ṭī,,1.159.(-dī,ṭī,1.42.ma,ṭī,1.32.saṃ,ṭī,1.28.aṃ,ṭī,1.31).caca+ka.ca- ka-pru.cacati cakkavattino yathāruci ākāsādigamanāya paribbhamatīti cakkaṃ.sī,ṭī,,2.235.kara+ra.kakahu dvepru,ka- ca-pru,ka-dvepru.karoti kamanamaneneti cakkaṃ,dvittaṃ,cakkādi.,ṭī.373.(cakra-saṃ).cakkasaddāeiea atthuddhāraç sa-dī,ṭṭha,3.243.ma,ṭṭha,1.333.aṃ,ṭṭha,1.93.aṃ,ṭṭha,254.abhi,ṭṭha,2.382.apa,ṭṭha,1.264.buddhavaṃ,ṭṭha.59.paṭisaṃ,ṭṭha,1.727.paṭisaṃ,ṭṭha,2.232.ma,ṭī,2.2va.aṃ,ṭī,2.81,227,28va-nitea.]
[စကၠ+အ။ စကၠတိ အပရာပရံ ပရိဝတၱတီတိ စကၠံ။ အံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၁၄၁။ စေကၠတိဗ်ထတိ ဟႎ သတီတိ အေတၳန စကၠံ။ နီတိ၊ ဓာ။ ၂၈၂။ စရ+က။ ရ-ကို က-ျပဳ။ စရႏၲိ ဝါ ဧေတန သတၱာ သမၸတၱိဘဝံ သမၸတၱိဘေဝ-သူတိ ဝါ စကၠံ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၁။ ၁၅၉။ (-ဒီ၊ ဋီ၊ ၁။ ၄၂။ မ၊ ဋီ၊ ၁။ ၃၂။ သံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၂၈။ အံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၃၁)။ စစ+က။ စ-ကို က-ျပဳ။ စစတိ စကၠဝတၱိေနာ ယထာ႐ုစိ အာကာသာဒိဂမနာယ ပရိဗ႓မတီတိ စကၠံ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၂။ ၂၃၅။ ကရ+ရ။ ကကဟု ေဒြေဘာ္ျပဳ၊ ေရွ႕က-ကို စ-ျပဳ၊ က-ေဒြေဘာ္ျပဳ။ ကေရာတိ ကမနမေနေနတိ စကၠံ၊ ဒြိတၱံ၊ စကၠာဒိ။ ဓာန္၊ ဋီ။ ၃၇၃။ (စၾက-သံ)။ စကၠသဒၵါ၏ အတၳဳဒၶါရ,သ႐ုပ္ကို-ဒီ၊ ႒၊ ၃။ ၂၄၃။ မ၊ ႒၊ ၁။ ၃၃၃။ အံ၊ ႒၊ ၁။ ၉၃။ အံ၊ ႒၊ ၂၅၄။ အဘိ၊ ႒၊ ၂။ ၃၈၂။ အပ၊ ႒၊ ၁။ ၂၆၄။ ဗုဒၶဝံ၊ ႒။ ၅၉။ ပဋိသံ၊ ႒၊ ၁။ ၇၂၇။ ပဋိသံ၊ ႒၊ ၂။ ၂၃၂။ မ၊ ဋီ၊ ၂။ ၂ဝ။ အံ၊ ဋီ၊ ၂။ ၈၁၊ ၂၂၇၊ ၂၈ဝ-တို႔၌ၾကည့္။]
cakka:n.[Sk.cakra] 輪,車輪,轆轤(利用滑輪原理製成的井上汲水用具).-ratana n.輪寶.-vaṭṭaka 汲水輪.-viddha 車輪貫(穿) [弓技] .-vyūha 戰車軍.-āvudha 輪盤 [武器].
cakka:n.[Sk.cakra] 輪,車輪,ろくろ.-ratana n.輪宝.-vaṭṭaka 汲水輪.-viddha 車輪貫 [弓技] .-vyūha 戦車軍.-āvudha 輪盤 [武器].
cakka:n.[Sk.cakra] 輪,車輪,ろくろ.-alaṁkāra輪庄严.-bheda破[法]輪.-ratana n.輪宝.-lakkhaṇa輪相.-vaṭṭaka 汲水輪.-vattana転法轮.-vatti-sīhanāda转轮狮子吼.-viddha 車輪貫 [弓技] .-vyūha 戦車軍.-āvudha 輪盤 [武器]
Cakka,【中】 轮子,圆周,圆盘,周期,指令。 ~aṅkita,【形】 有一个轮子的标志。 ~pāṇī,【阳】 毗瑟挐神((Vishṇu) 其手中有个圆盘)。 ~yuga,【中】 一双轮子。 ~ratana,【中】 (转轮王的)轮宝。 ~vattī,【阳】 转轮王。 ~samārūḷha,【形】(在紧急中)登上了交通工具。(p123)
Cakka,【中】轮子,圆周,圆盘,周期,指令。cakkaṅkita,【形】有一个轮子的标志。cakkapāṇī,【阳】毘瑟挐神((Vishṇu) 其手中有个圆盘)。cakkayuga,【中】一双轮子。cakkaratana,【中】(转轮王的)轮宝。cakkavattī(=cakkavatti-rājan),【阳】转轮王(又作转轮圣王,此王拥有七宝:轮、象、马、珠、女、居士、主兵臣,具足四德:长寿、无疾病、容貌出色、宝藏丰富;统一须弥四洲,以正法治世。)。cakkasamārūḷha,【形】(在紧急中)登上了交通工具。D.30./III,142.︰“Dvattiṁsimāni,bhikkhave,mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇāni,yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṁ ajjhāvasati,rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni satta ratanāni bhavanti; seyyathidaṁ,cakkaratanaṁ hatthiratanaṁ assaratanaṁ maṇiratanaṁ itthiratanaṁ gahapatiratanaṁ pariṇāyakaratanameva sattamaṁ. Parosahassaṁ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṁ pathaviṁ sāgarapariyantaṁ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṁ pabbajati,arahaṁ hoti sammāsambuddho loke vivaṭṭacchado.(诸比丘!大人具有三十二大人相,若具足大人(相),只有二趣处而无其他(趣)。若居在家者,成为转轮王之正法王,征服四方,安定国土,七宝具足,其七宝者,即︰轮宝、象宝、马宝、摩尼宝、女宝、居士宝、主兵宝为第七。他有逾千王子,(皆具)勇猛与英雄气慨,善伐敌军。他於此大地到海边,不用杖罚与刀刑,唯依法征服统治。然而,若他由在家而出家成为无家者,除去世间的覆障,将成为阿罗汉、正自觉者。)
cakka:စကၠ(န)
[စကၠ+အ။ စကၠတိ အပရာပရံ ပရိဝတၱတီတိ စကၠံ။ အံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၁၄၁။ စေကၠတိဗ်ထတိ ဟႎ သတီတိ အေတၳန စကၠံ။ နီတိ၊ ဓာ။ ၂၈၂။ စရ+က။ ရ-ကို က-ျပဳ။ စရႏၲိ ဝါ ဧေတန သတၱာ သမၸတၱိဘဝံ သမၸတၱိဘေဝ-သူတိ ဝါ စကၠံ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၁။ ၁၅၉။ (-ဒီ၊ ဋီ၊ ၁။ ၄၂။ မ၊ ဋီ၊ ၁။ ၃၂။ သံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၂၈။ အံ၊ ဋီ၊ ၁။ ၃၁)။ စစ+က။ စ-ကို က-ျပဳ။ စစတိ စကၠဝတၱိေနာ ယထာ႐ုစိ အာကာသာဒိဂမနာယ ပရိဗ႓မတီတိ စကၠံ။ သီ၊ ဋီ၊ သစ္၊ ၂။ ၂၃၅။ ကရ+ရ။ ကကဟု ေဒြေဘာ္ျပဳ၊ ေရွ႕က-ကို စ-ျပဳ၊ က-ေဒြေဘာ္ျပဳ။ ကေရာတိ ကမနမေနေနတိ စကၠံ၊ ဒြိတၱံ၊ စကၠာဒိ။ ဓာန္၊ ဋီ။ ၃၇၃။ (စၾက-သံ)။ စကၠသဒၵါ၏ အတၳဳဒၶါရ,သ႐ုပ္ကို-ဒီ၊ ႒၊ ၃။ ၂၄၃။ မ၊ ႒၊ ၁။ ၃၃၃။ အံ၊ ႒၊ ၁။ ၉၃။ အံ၊ ႒၊ ၂၅၄။ အဘိ၊ ႒၊ ၂။ ၃၈၂။ အပ၊ ႒၊ ၁။ ၂၆၄။ ဗုဒၶဝံ၊ ႒။ ၅၉။ ပဋိသံ၊ ႒၊ ၁။ ၇၂၇။ ပဋိသံ၊ ႒၊ ၂။ ၂၃၂။ မ၊ ဋီ၊ ၂။ ၂ဝ။ အံ၊ ဋီ၊ ၂။ ၈၁၊ ၂၂၇၊ ၂၈ဝ-တို႔၌ၾကည့္။]
(၁) ဘီး၊ စက္ဘီး၊ လွည့္ဘီး၊ ရထားဘီး။ (၂) စက္လကၡဏာ။ (က) ျမတ္စြာဘုရား၏ ေျခဖဝါးေတာ္၌ ထင္ရွားရွိေသာ ၁ဝ၈-ကြက္ စက္လကၡဏာေတာ္။ (ခ) ျမတ္စြာဘုရား၏ ေျခေတာ္ရာ၌ ထင္ေသာ ၁ဝ၈-ကြက္စက္လကၡဏာေတာ္၊ ေျခေတာ္ရာစက္လကၡဏာ။ (၃) အာဏာစက္။ (၄) ဓမၼစက္။ (၅) သင္တုန္းစက္။ (၆) ဣရိယာပထစက္၊ ဣရိယာပုထ္ ၄-ပါးဟူေသာစက္။ (၇) သမၸတၱိစက္၊ ပတိ႐ူပေဒသဝါသ,သပၸဳရိသူပနိႆယ,အတၱသမၼာပဏိဓိ,ပုေဗၺကတပုညတာ-ဟူေသာ သမၸတၱိစက္။ (ဂ) စၾကာရတနာ၊ စၾကဝေတးမင္းတို႔၏ အသုံးအေဆာင္ ျဖစ္ေသာယာဉ္။ (၉) စက္ဝန္း၊ စက္ဝိုင္း၊ အဝန္းအဝိုင္း၊ ဝန္းဝိုင္းေသာအရာ။ (၁ဝ) စစ္တပ္၊ စစ္သည္၊ စစ္သား။ (၁၁) အား၊ အစြမ္း။ (၁၂) စက္လက္နက္၊ လက္နက္စၾကာ၊ ဝန္းဝိုင္းေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ျပဳအပ္ေသာ လက္နက္အထူး။ (၁၃) စက္၊ စက္ယႏၲရား။ (က) အိုးထိန္းစက္၊ အိုးလုပ္ေသာစက္၊ အိုးစက္။ (ခ) ဆီႀကိတ္စက္၊ ဆီစက္။ (၁၄) ဒါန။ (က) စြန္႔ၾကဲ-ေပးကမ္း-လွဴဒါန္း-ျခင္း။ (ခ) စြန္႔ၾကဲ-ေပးကမ္း-လွဴဒါန္း-ဖြယ္ျဖစ္ေသာ ဝတၳဳပစၥည္း။ (၁၅) အေပါင္း၊ အစု။ (၁၆) စက္၊ စက္လွည့္ျခင္း၊ တရားတစ္မ်ိဳးကို မူတည္၍ အျခားတရားမ်ားကို မူလီသြတ္ကာလွည့္၍-ေဟာ-ဆို-ၫႊန္-ျပ-ျခင္း။ (၁၇) ယာဉ္၊ ဆင္,ျမင္း,လွည္း,ရထားစေသာယာဉ္။ (၁၈) စၾကာ၊ ကစားစရာစၾကာ။ (၁၉) စၾကဝေတးမင္းတို႔၏ က်င့္ဝတ္တရား။ (၂ဝ) သာသနာ။ (၂၁) စကၠဝက္ငွက္။
cakka:စကၠ(န)
[စကၠ+ဏ]
(၁) ဘီးႏွင့္တူေသာ သေဘာတရား။ (က) သံသရာစက္။ သံသာရစကၠ-လည္းၾကည့္။ (ခ) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္စက္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒစကၠ-လည္း ၾကည့္။ (ဂ) ဣရိယာပထစက္။ စကၠသဒိသတၱ-ၾကည့္။ (ဃ) သမၸတၱိစက္။ စကၠသဒိသတၱ-ၾကည့္။ (၂) စက္ဝိုင္းႏွင့္တူေသာ အနာ၊ ေပြးနာ။ စကၠမဒၵက-ၾကည့္။
cakka:စကၠ
စု = ဗ်ဓန နာသ ဗ်ာကုေလသု-ညႇဉ္းဆဲျခင္း,ပ်က္စီး ျခင္း,ေႏွာင့္ေႏွးျခင္းတို႔၌။ စေကၠတိ၊ စကၠယတိ။
cakka:စကၠ (န)
ဘီး။ လွည္းဘီး။ ရထားဘီး။ ရဟတ္။ အဝန္း။ အာဏာစက္။ စစ္တပ္။