VÔ TỶ PHÁP TẠNG (Abhidhamma Piṭaka) gồm có 7 bộ. Bộ Vibhaṅga nầy là bộ thứ hai trong bảy bộ ấy; là bộ có tầm quan trọng đáng kể về hệ phân tích, là đặc điểm Hệ phái Phật Giáo Nguyên Thủy, vốn có truyền thống chi li, phân tích từng vấn đề cho được sáng tỏ, rõ ràng, cụ thể, thiết thực và có mạch lạc, để người thừa kế Ðạo nghiệp không lầm lẫn Chánh pháp với tà giáo bởi những từ ngữ tối nghĩa, ẩn ngữ, mật ngôn, áo lý... nên những Pháp căn bản cho sự tu tập, nhất là thiền quán (Vipassanā) như:

  • Uẩn phân tích (Khandhavibhaṅga)
  • Xứ phân tích (Āyatanavibhaṅga)
  • Giới phân tích (Dhātuvibhaṅga)
  • Ðế phân tích (Saccavibhaṅga)
  • Quyền phân tích (Indriyavibhaṅga)
  • Duyên phân tích (Paccayavibhaṅga)
  • Niệm phân tích (Sativibhaṅga)
  • Cần phân tích (Viriyavibhaṅga)
  • Thần túc phân tích (Iddhipādavibhaṅga)
  • Giác chi phân tích (Bodhipakkhiyavibhaṅga)
  • Ðạo phân tích (Maggavibhaṅga)...

Ðược Bộ phân tích nầy phân tích hết sức rõ rệt, rất có lợi cho người thật tâm hành đạo, và cũng hữu ích cho người thật lòng nghiên cứu Phật học.

Theo truyền thuyết, Bộ Vibhaṅga được Ðức Phật thuyết 12 ngày, trong thời gian an cư mùa mưa năm thứ 7 (kể từ lúc thành đạo) tại Tāvatimsa, gồm có 6.500 Pháp uẩn (Dhammakkhandha), 1.118 đoạn (Pabba), 18 chương (Kanda), và có 70 triệu chư Thiên chứng quả.

Bởi tập Vibhaṅga có những điểm lợi ích thiết thực như đã nói trên, nên chúng tôi cố gắng phiên dịch ra Việt ngữ, mong đóng góp vào ngôi nhà Chánh Pháp, nhứt là Ðại Tạng Kinh của Phật Giáo.

Nếu có những điểm sơ thất, mong các bậc cao tăng, thức giả từ bi bổ túc cho.

Tỷ Khưu TỊNH SỰ